Erfenis aanvaarden of verwerpen?

U bent erfgenaam geworden en er is een erfenis. Wat zijn de mogelijkheden dan? En wat is raadzaam? U kunt een erfenis zuiver- of beneficiair aanvaarden, maar ook verwerpen. Op het moment dat u als erfgenaam op het punt staat om een erfenis te accepteren (ook wel “aanvaarden” genoemd), is het goed om vooraf te weten wat de mogelijkheden en eventuele gevolgen zijn. U kunt een erfenis (ook wel “nalatenschap”) zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen, als u de erfenis niet wilt.

Erfenis zuiver aanvaarden

Veel erfgenamen kiezen bewust voor zuivere aanvaarding uit respect voor de overledene. Dat kan door een verklaring van zuivere aanvaarding af te leggen bij de rechtbank. Meestal gebeurt dat dan via de notaris. In de praktijk is het echter vaak zo dat de zuivere aanvaarding gebeurt door het gedrag van de erfgenaam. Volgens de wet heeft iemand die zich gedraagt als de erfgenaam, de erfenis namelijk ook zuiver aanvaard.

Zuivere aanvaarding van erfenis in de praktijk

Dat betekent dat zuivere aanvaarding in de praktijk het gevolg is van hoe een erfgenaam zich gedraagt. Op het moment dat u als erfgenaam bijvoorbeeld geld van de rekening van de nalatenschap overmaakt op uw eigen rekening, dan is dat een daad van zuivere aanvaarding. En ook het betalen van schulden van de rekening van de overledene is een daad van zuivere aanvaarding. En ook als u bijvoorbeeld spullen van de overledene verkoopt, wordt dat gezien als een daad van zuivere aanvaarding.

Het gevolg van zuivere aanvaarding van erfenis

Het gevolg van zuivere aanvaarding is dat u eigenaar wordt van alle goederen èn alle schulden van de overledene. U wordt dan dus verplicht om alle schulden van de overledene te betalen. Als de nalatenschap van de overledene groot genoeg is en er voldoende geld aanwezig is, dan zal dat verder geen probleem opleveren. De problemen ontstaan pas op het moment dat de nalatenschap niet hoog genoeg is om alle schulden uit die nalatenschap te betalen. Heb je als erfgenaam de erfenis zuiver aanvaard, dan moet je, als de erfenis niet groot genoeg is, de rest van de schulden uit eigen zak betalen. Het is dus zaak goed na te denken over uw gedrag op het moment dat u erfgenaam wordt. Want op het moment dat bijvoorbeeld de kamer van de overledene in het verzorgingstehuis snel moet worden leeggehaald voor een volgende bewoner loopt u het risico dat de schuldeisers het opruimen van de spullen (door u) zullen aanmerken als een daad van zuivere aanvaarding. Een oplossing daarvoor zou dan zijn dat u de spullen laat opslaan of beschrijft en vermeldt waar of bij wie de spullen zich bevinden.

Het is goed te weten dat het betalen van de uitvaartkosten niet wordt gezien als een daad van zuivere aanvaarding.

Erfenis beneficiair aanvaarden

Als u niet weet wat de schuldenpositie van de erfenis is, dan is het altijd verstandig om de erfenis “beneficiair” te aanvaarden. Beneficiair aanvaarden noemt men ook wel “aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving”.

Het gevolg van beneficiaire aanvaarding van de erfenis

Als u een erfenis beneficiair aanvaardt, dan draait u als erfgenaam niet op voor het voldoen van de schulden vanuit uw privévermogen op het moment dat er vanuit de erfenis onvoldoende geld is om alle schulden te betalen. Er zijn wel wat formaliteiten aan verbonden.

Wat moet ik doen om de erfenis beneficiair te aanvaarden

Om beneficiair te aanvaarden dient u een verklaring bij de rechtbank af te leggen. Dat kunt u het best regelen via de notaris. Op het moment dat er beneficiair aanvaard wordt gelden er namelijk wettelijke regels waar u zich aan moet houden bij het afwikkelen van de erfenis. Die wettelijke regels moeten er voor zorgen dat de schuldeisers van de nalatenschap niet worden benadeeld. Als u die wettelijke regels niet volgt, dan kan de mogelijke straf zijn dat er vanuit wordt gegaan dat u toch nog zuiver hebt aanvaard en de schuldeisers alsnog vanuit uw eigen vermogen moet betalen.

Erfenis verwerpen

De laatste mogelijkheid voor een erfgenaam is de erfenis weigeren. Dat wordt ook wel “verwerpen” genoemd. Net als bij beneficiaire aanvaarding moet u voor het verwerpen van de nalatenschap een verklaring afleggen bij de rechtbank. U kunt dat het best regelen via de notaris. In het geval van verwerping bent u geen erfgenaam van de overledene. U hebt dan geen wettelijke plicht om de erfenis van de overledene af te handelen. U bent dan ook niet aansprakelijk voor een eventueel tekort van de erfenis.

Onverwachte schulden

Op het moment dat u de erfenis zuiver hebt aanvaard en er vervolgens achter komt dat er voor u onverwachte schulden zijn, levert dat een probleem op. Immers, door de zuivere aanvaarding bent u met uw privévermogen aansprakelijk voor de onverwachte schulden als deze onverwachte schulden niet uit de erfenis kunnen worden betaald.

Bij onverwachte schulden is het verstandig om gelijk contact op te nemen met een notaris of een advocaat. Via een advocaat kunt u dan een procedure opstarten bij de rechtbank waarin wordt uitgelegd dat u wel enig onderzoek hebt gedaan naar de omvang van de erfenis, maar dat u volstrekt onverwacht bent geconfronteerd met bijvoorbeeld een grote belastingaanslag. Het is wel van belang dat u de zaak niet te lang laat liggen op het moment dat u daadwerkelijk geconfronteerd wordt met die onverwachte schulden. U moet dan zo snel mogelijk contact op te nemen met een notaris of een advocaat om u te laten voorlichten met betrekking tot uw positie.

Advies

Het beste advies dat kan worden gegeven is dat u altijd beneficiair aanvaardt. Door beneficiair te aanvaarden voorkomt u elk risico dat u met uw privévermogen aansprakelijk wordt gesteld voor de schulden die in de erfenis zitten.

Vragen?

Hebt u nog vragen? Neem dan contact op met ons kantoor. Wij lichten u graag voor en helpen u graag verder.